Op en onder het maaiveld: technische innovaties in archeologisch veldwerk
Sessievoorzitter: Wilko van Zijverden (Earth Integrated Archaeology, Saxion Hogeschool)
Technische innovaties gaan razendsnel. Maar welke technieken zijn bruikbaar voor archeologisch veldwerk, met al die digitale en geofysische technieken, drones, sensoren, orthofotografie etc.? In deze sessie een aantal voorbeelden van toepassingen: het met een drone documenteren van een complete opgraving en opvallende resultaten bij de inzet van geofysische technieken in lastige contexten. Daarnaast een project met innovatieve sensortechnologieën en methodologieën dat onderdeel is van een internationaal samenwerkingsnetwerk. Maar niet alleen de nieuwste technische snufjes zorgen voor innovatie: met historische luchtfoto’s is een Digitaal Terrein Model te genereren om een verdwenen of aangetast landschap zichtbaar te maken.
- Hoofdpijler:
Veld - Tweede pijler:
Wetenschap - Werkvorm:
Lezingen
ARCfieldLAB – resultaat en toekomst
Jitte Waagen (ARCfieldLAB UvA)
ARCfieldLAB is een nationaal project van het European Research Infrastructure for Heritage Science, in opdracht van de RCE. E-RIHS faciliteert onderzoek naar interpretatie, behoud, documentatie en beheer van erfgoed. Instellingen binnen de EU werken hierbij aan een permanente wetenschappelijke infrastructuur die geïntegreerde toegang biedt tot expertise, gegevens en technologieën voor interdisciplinair erfgoedonderzoek. Hierin creëert ARCfieldLAB een open access digitaal platform van innovatieve sensortechnologieën en methodologieën voor archeologisch veldwerk én een samenwerkingsnetwerk voor het delen van ervaringen en best practices.
AHN66: hoe nauwkeurig kunnen wij een historisch hoogtemodel maken?
Roeland Emaus (Saxion Hogeschool, Universiteit Leiden)
Sylvia Leenaers (Saxion Hogeschool)
Het AHN is niet meer weg te denken uit archeologisch en landschapshistorisch onderzoek. Maar vaak is het lastig om door de ‘lagen’ van ruilverkaveling, landbouw-mechanisatie, nivellering en verstedelijking heen te kijken om het oorspronkelijke reliëf te kunnen ‘zien’. Maar naast LiDAR is ook met fotogrammetrie, bijvoorbeeld aan de hand van luchtfoto’s, een hoogtemodel te maken van een gebied voordat ruilverkaveling, verstedelijking en dergelijke dit heeft veranderd. Helaas is dit niet zo gemakkelijk als het lijkt, maar er zijn wel kansen.
Orthofotografie met drones als instrument voor velddocumentatie
Tom Hos (Econsultancy)
Opgravingsgegevens vastleggen door met drones gemaakte orthofoto’s is een techniek die zich snel ontwikkelt. Daarbij worden van een sporenvlak tientallen foto’s gemaakt en ingelezen in een programma om ze daarna verder te kunnen bewerken. De sporen zijn feilloos ingemeten en herinterpreteerbaar. Ook vlakken, profielen, sporen en vondsten worden op deze wijze in het veld gedocumenteerd. Uit de data zijn hoogtekaartjes en 3D-modellen te genereren. In deze bijdrage een inkijkje in deze toepassing met voorbeelden uit de dagelijkse opgravingspraktijk.
Ontwikkelingen in geofysica
Joep Orbons (ArcheoPro)
Complexe bodemkundige en archeologische situaties zorgen bij geofysisch onderzoek in Nederland voor wisselende resultaten: van succesvol tot teleurstellend. Maar deze technieken raken meer bekend en door een realistischer beeld van de (on)mogelijkheden neemt de inzet toe. Ook zorgen verbeterde technieken voor schaalvergroting met als resultaat vierkante kilometers aan geofysische onderzoeksdata, daarnaast zijn de resultaten van geofysische metingen met drones veelbelovend. Experimenten op lastige locaties, zoals stedelijke contexten en bijvoorbeeld recent op het strand van Zeeland, dragen bij aan meer toepassingsmogelijkheden.