Sessievoorzitter: Alexander van de Bunt (Stichting ArcheoHotspots)

Dit jaar ondertekende Nederland het Verdrag van Faro (Raad van Europa, 2005), waarin erfgoed vanuit een nieuw perspectief wordt benaderd. Het verdrag benadrukt de centrale rol van mens en samenleving, en maakt thema’s als inclusie, toegankelijkheid en democratisering belangrijker dan ooit. Maar wat betekent dit voor de betrokkenheid van niet-professionals bij archeologie? Tijdens deze sessie delen we ervaringen uit diverse invalshoeken en onderzoeken we de impact van deze trend op de archeologische praktijk en de rol van de archeoloog. Hoe beïnvloeden nieuwe participatievormen de wetenschap en wat betekent dit voor de toekomst van het vak?

• Hoofdpijler:
  Publiek
• Tweede pijler:
  Veld
• Werkvorm:
  Zaaldiscussie

10 jaar ArcheoHotspots: van experiment tot nieuwe
archeologische praktijken.

Alexander van de Bunt (Stichting ArcheoHotspots)
Wouter Hinrichs (Landschap Erfgoed Utrecht)

Deze duo-presentatie duikt in de wereld van de ArcheoHotspots.
Sinds de start in 2014 zijn we van project uitgegroeid tot ruim 25 locaties
verspreid over Nederland. Vrijwilligers en publiek komen steeds op nieuwe
manieren in aanraking met archeologie en leren om zelf ook vorm te geven
aan hun eigen omgeving. Waar liggen verdere kansen en mogelijkheden?
Tevens zoomen we in op de ArcheoHotspot Castellum Hoge Woerd in
Utrecht om te kijken hoe zij vorm geven aan participatieve vormen van
archeologie.

PAN en burgerparticipatie

Mirjam Kars ( Portable Antiquities of the Netherlands & Stichting
ArcheoHotspots)

Portable Antiquities of the Netherlands (PAN) maakt het voor
amateurarcheologen (metaaldetectorzoekers, veldlopers, wrakduikers)
mogelijk hun vondsten centraal te (laten) registreren en digitaal te delen. Dit
levert veel kenniswinst op voor archeologen, het geïnteresseerde publiek
en de amateurarcheologen zelf. Meedoen aan PAN kan echter ook op
andere manieren betekenisvol zijn voor amateurarcheologen. Met enkele
lopende participatieve projecten als voorbeelden wordt onderzocht wat
burgerparticipatie in relatie tot PAN al is en kan zijn en hoe dit zich verhoudt
tot andere gebruikers van PAN.

Samen de diepte in? Publieksparticipatie en citizen science
rondom het verdwenen Doggerland

Luc Amkreutz (Rijksmuseum van Oudheden, Universiteit Leiden)

In de hekgolf van het Verdrag van Faro verandert ook het
archeologisch landschap. Voor musea, van oudsher vooral gericht op het zenden van informatie betekent dit de verkenning van een nieuw speelveld.
De tentoonstelling en het onderzoek over en naar Doggerland, het
verdwenen prehistorische landschap in de Noordzee, leverden diverse
kansen voor vergaande interactie en participatie van het publiek.
Geïnteresseerden, worden participanten en uiteindelijk
burgerwetenschappers. Deze ontwikkeling vormt een interessante, fluïde
kruisbestuiving met een cruciale rol voor wetenschap, erfgoedgoedbeheer,
musea en kennisoverdracht.

Samen met het AZC

Roel Kramer (Erfgoed Gelderland)

“Samen met het AZC” betrekt asielzoekers en statushouders bij
erfgoedvrijwilligerswerk om hun integratie en welzijn te bevorderen. De pilot
in Winterswijk (2024) omvat activiteiten zoals museumbezoeken en een
reizende erfgoedkoffer voor taallessen. Dit initiatief helpt deelnemers de
lokale cultuur te ontdekken, vaardigheden te ontwikkelen en sociale
contacten op te bouwen. Het project, in lijn met het Faro-verdrag, bevordert
sociale inclusie en versterkt de gemeenschap. Vanwege het succes wordt
uitbreiding naar andere locaties overwogen.