Sessievoorzitter:
Jeroen van Zoolingen (Gemeente Den Haag)
Wouter Vos (Vos Archeo, Saxion Hogeschool)

Wat hebben Valkenburg, Goedereede en Domburg gemeen? Ze liggen alle drie in West-Nederland. Het zijn stuk voor stuk oude Romeinse vindplaatsen. En uit ieder van deze vindplaatsen zijn de afgelopen jaren nieuwe verhalen voortgekomen. Ze zijn daarin niet uniek, vergelijkbare resultaten zijn ook in Den Haag en Poeldijk behaald. Al die nieuwe verhalen hebben ons beeld van de Romeinse tijd in het gebied aangevuld, betwist of soms zelfs helemaal op de kop gezet. Het is dus de hoogste tijd voor een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van Romeins West-Nederland.

• Hoofdpijler:
  Veld
• Tweede pijler:
  Wetenschap
• Werkvorm:
  Lezingen

Vanwege Praetorium Agrippinae: de geopolitieke rol van de Romeinse Rijnmond

Wouter Vos (Vos Archeo, Saxion Hogeschool)

De onverwachte vondst in 2020-2021 van een groot Romeins legerkamp op voormalig vliegveld Valkenburg zorgde voor hoofdbrekens bij archeologen en historici. Natuurlijk wisten we van forten op de zuidelijke Rijnoever, en van de waterweg Rijn als transportader, maar door deze enorme installatie in onze kuststreek uit de jaren veertig van de eerste eeuw werd de ‘spotlight’ gezet op de mogelijke rol en betekenis van de Rijnmonding en viel een aantal losse eindjes (voorlopig) op zijn plek.

Aardewerk: een oude bekende, innovatieve aanpak en nieuw verhaal

Julie Van Kerckhove (Aardewerk & Archeologie)

Een nieuwe aanpak voor aardewerkonderzoek biedt kansen om nieuwe verhalen te vertellen met oud onderzoek. Hoe zit het bijvoorbeeld met de West-Nederlandse kustregio na Caesar’s Gallische oorlog? Er is hier veel discussie over een bewoningshiaat in de overgangsperiode van de late ijzertijd naar de vroeg-Romeinse periode. Hoe kan het aardewerk hieraan een bijdrage leveren en welke technieken kunnen we hiervoor inzetten? Bekende en minder bekende vindplaatsen komen aan bod. Een balans van voorlopige resultaten en kansen voor de toekomst.

Een Romeins monument in Poeldijk

Lourens van der Feijst (ADC ArcheoProjecten)

Begin jaren 70 werd in een kas aan de Wateringseweg te Poeldijk een tufstenen fundament van een Romeins stenen gebouw ontdekt met daarin een militair diploma. Het diploma gaf de bewoner een identiteit: zoon van Amandus, afgezwaaid uit het Romeinse leger tussen 160 en 167 na Chr. De vondst gaf aanleiding tot aanwijzing van een beschermd archeologisch rijksmonument. De opgraving is echter nooit uitgewerkt of gepubliceerd. Een onlangs uitgevoerde opgraving rondom de vindplaats werpt nieuw licht op dit bijzondere fenomeen.

Graven in de haven. Nieuw onderzoek naar handelsplaats Goedereede

Roderick Geerts (ADC ArcheoProjecten)

In 2022 is in Goedereede een klein deel van de havenplaats opgegraven. Dit onderzoek laat goed de onderzoekspotentie van deze site zien en dat we er nog lang niet alles over weten. Een horreum onderstreept het belang van de havenplaats in het handelsnetwerk; ook in het vondstmateriaal komt dat netwerk goed tot uiting. Diverse sporen van ambachtelijke activiteiten zijn op de site teruggevonden. Daarnaast zijn enkele crematiegraven aangetroffen, de eerste op het eiland. Een kleinschalig onderzoek met opzienbarende resultaten!

Steenrijk Domburg

Aagje Feldbrugge (Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen)

In de winter van 1647 werden op het strand van Domburg Romeinse votiefstenen gevonden. De meeste waren gewijd aan de Keltische godin Nehalennia. Klassiek geschoolde eilandbewoners zagen onmiddellijk het belang ervan in. Er werden tekeningen gemaakt en verhandelingen geschreven. Toch werd met de stenen zelf vrij onzorgvuldig omgesprongen. In 1866 kwamen ze in het bezit van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen. De conservatoren onderzochten in 2023 de lotgevallen van de stenen, met enkele nieuwe inzichten als gevolg.