Sessievoorzitter:
Rik Feiken (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

• Hoofdpijler:
  Wetenschap
• Tweede pijler:
  Veld
• Werkvorm :
  Korte lezingen/ pitches met zaaldiscussie 

Onder leiding van:

Hans Huisman
(Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

Voorbeelden van onderzoek van resten uit oude opgravingen laten de potentie zien van moderne onderzoeksmethoden en -technieken. Maar zijn deze ook in te passen in het AMZ-onderzoek? En zo ja, hoe dan?

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft in de periode 2019-2022 zeven onderzoeken laten uitvoeren op resten uit oude, pre-Malta opgravingen onder de titel: Nieuwe Kennis uit Oude Opgravingen. De resten zijn onderzocht door middel van tal van natuurwetenschappelijke methoden en technieken, zoals massaspectrometrie, micro-CT-scanning, isotopen- en lipidenonderzoek. Het leverde nieuwe verhalen en nieuwe inzichten op over onder meer het dieet in het neolithicum, vroegmiddeleeuwse glasproductie en migratie in de post-Romeinse periode. De vragen die in deze sessie aan de orde komen zijn: Welke lessen zijn hieruit te leren? In hoeverre zijn deze nieuwe methoden en technieken toe te passen in standaard AMZ-onderzoek? En hoe moet men in de AMZ-praktijk hiermee rekening houden?

© Eveline Altena, Het uitvoeren van DNA-onderzoek in het laboratorium.

People on the move: post-Romeinse immigratie in Nederland

De post-Romeinse periode wordt gezien als een periode van migratie. Mensen zouden vanuit alle hoeken ‘Nederland’ weer bewoond hebben. Het uitvoeren van gecombineerd Sr-O isotopenonderzoek op 120 individuen heeft voor het eerst op een meer kwantitatieve manier inzicht verschaft in vroegmiddeleeuwse paleomobiliteitspatronen. Deze patronen worden geanalyseerd voor zes regio’s binnen Nederland. Wie waren deze mensen en waar kwamen ze vandaan?

Tekening door Johan Briedé van een graf van het Merovingische grafveld Klein Duin te Katwijk, opgegraven in 1911 door het Rijksmuseum van Oudheden.

– – – – – – – –

Lisette Kootker
(Vrije Universiteit Amsterdam)

The Neolithic human diet and health as hidden in the coprolites from the Swifterbant Culture sites

Coprolites are often referred to as the missing links in our knowledge of the prehistoric diet and health. They offer direct evidence for dietary diversity and the consumption of food. They also mirror the health of ancient societies. The results of a multidisciplinary project led by BIAX Consult, which will be presented during the session, constitute an extensive source of data for prehistoric dietary diversity and health and provide new insights into the Swifterbant tradition and food culture.

© L. Kubiak-Martens, BIAX-Consult, Een deel van de onderzochte coprolieten uit Swifterbant.

– – – – – – – –

Lucy Kubiak-Martens
(BIAX Consult)

A new chemical and isotopic investigation of Dutch early medieval glass production

The first comprehensive chemical and isotopic analysis of Dutch Merovingian and Carolingian bead production and vessels has provided evidence for the use of pristine and recycled glasses, the provenance of raw materials used to make beads and vessels, changes in glass technology over time, evidence for the addition of European wood ash to Carolingian soda glass and the best evidence in northern Europe for the production of yellow and white glass.

© Nottingham University, Doorsnede door een Merovingische smeltkroes waarin opaque loodtin geel II is bereid, gebruikt voor de productie van felgekleurde monochrome glaskalen. Maastricht-Jodenstraat.

– – – – – – – –

Julian Henderson
Yvette Sablerolles
(Nottingham University)