Sessievoorzitter:
Hans Huisman (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

• Hoofdpijler:
  Wetenschap
• Tweede pijler:
  Veld
• Werkvorm :
  Korte lezingen/ pitches met zaaldiscussie 

Onder leiding van:

Bert Groenewoudt
(Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

De geschiedenis van de mens en van het landschap zijn geheel met elkaar verweven. Veel vragen uit onderzoeksagenda’s gaan dan ook over deze relatie. AMZ archeologie trechtert echter veelal van landschapsniveau naar vindplaatsen, waarbij vragen over de invloed van de mens op het landschap, en omgekeerd, in de loop van het proces naar de achtergrond verdwijnen.

Hoe kunnen we de trechter zo omkeren dat het landschap niet langer een achtergrond is voor de vindplaatsen die in de dagelijkse praktijk centraal lijken te staan, maar een volwaardig onderdeel van het onderzoek vormt? En kan het (paleo)landschap, zelfs zonder de aanwezigheid van specifieke complexen een (intrinsieke) betekenis hebben en dus onderzoekswaardig zijn, ongeacht het schaalniveau? Doel van de sessie is gedachtevorming over de betekenis en concrete toepassing van landschapsarcheologisch onderzoek binnen de reguliere AMZ-cyclus, ongeacht de grootte van het plangebied en de aanwezigheid van een behoudenswaardige vindplaats.

© Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Hans Huisman kijkt naar het landschap.

Archeologie op schaal

Archeologie speelt zich af op veel verschillende schalen. Van culturen tot objecten, van landschap tot nederzetting, van landelijke patronen tot grondsporen, van wereldomspannende processen naar microscopische resten. In mijn inleiding probeer ik aan te geven hoe we in archeologisch onderzoek de verbinding tussen die schalen moeten, willen en kunnen behouden.

– – – – – – – –

Hans Huisman
(Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

Landschappen ontleden in de Flevolandse bodem

In het kader van de aanleg van een windmolenpark ten noorden van Swifterbant heeft archeologisch onderzoek plaats gevonden. Hier liggen de type-sites voor de vroegneolithische Swifterbant-cultuur. De relatie tussen het landgebruik en de landschapsdynamiek is het centrale onderzoekthema, waarbij verschillende methoden en technieken zijn ingezet om de aard van de vindplaatsen en de genese van het landschap beter te begrijpen.

© Fred van Welie, Sleuven graven voor Windplan Blauw in Swifterbant.

– – – – – – – –

Elma Schrijer
(ADC Archeoprojecten)

Bouwstenen gezocht. Van lokale landschapsreconstructie naar de grote lijnen

Landschappen zijn complex want ze krijgen vorm als gevolg van de veelvormige en voortdurend veranderende interactie tussen mens en natuur. Daarom is het vaak niet eenvoudig tot volledige en betrouwbare reconstructies van het lokale landschap te komen. De Malta-focus op ‘sites’ is daarbij slechts één van de beperkende factoren. Maar we kunnen ook uitzoomen en proberen tot (boven)regionale reconstructies te komen. Juist daarvoor blijken Malta-opgravingen waardevolle bouwstenen op te leveren.

© VU-HBS, Ook ‘boomstamputten’, waterputten gemaakt van dikke, uitgeholde bomen kunnen helpen bij landschapsreconstructie.

– – – – – – – –

Bert Groenewoudt
(Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)