Nieuws uit de natte steentijd: ontdekkingen in het rivierengebied

Sessievoorzitter: Hans Huisman, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en Groninger Instituut voor Archeologie

Tegenwoordig vinden wij een steeds natter wordend landschap een catastrofe, maar gold dat ook voor steentijdmensen? In de natte dynamisch landschappen veranderden hun voedselstrategieën van jagen-verzamelen naar landbouw. Er is veel nieuws over de natte steentijd te melden. Dat wordt in drie regionale sessies gepresenteerd, waarvan de sessie Ontdekkingen in het rivierengebied de eerste is.
In het rivierengebied zijn bij recente onderzoeken nieuwe steentijdvindplaatsen uit het meso- en neolithicum ontdekt, soms begraven onder meters dikke sedimenten. Mesolithische vindplaatsen lagen lang niet altijd op een rivierduin maar zijn ook op oeverwallen aan te treffen. Voor een beter begrip van de locatiekeuze van verblijfplaatsen van jagers-verzamelaars en landbouwers is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor het verkrijgen van voedsel. Veranderingen in het verkrijgen van voedsel leiden ook tot veranderingen in eetpatronen. Daarover gaat de laatste bijdrage van deze sessie.

Hoofdpijler:
Wetenschap
Tweede pijler:
Veld
Werkvorm :
Lezingen met gelegenheid tot vragen

Reconstructie van de mesolithische/neolithische Rijn-Maas delta en geschiktheid voor landbouw

Mans Schepers; Universiteit Groningen

Ons beeld van de voedselvoorziening in de Rijn-Maas delta is gekleurd door de vele vindplaatsen die op rivierduinen liggen; heel specifieke landschapselementen. Om beter te begrijpen wat de mogelijkheden zijn voor jagers-verzamelaars en landbouwers in het rivierengebied is het van belang te begrijpen hoe dit gebied er in het laat-mesolithicum en het neolithicum uitzag, en wat de geschiktheid was van de verschillende landschapselementen voor landbouw en andere vormen van voedselvoorziening.

Gouda-Westergouwe: laat-mesolithische/vroeg neolithische vindplaatsen op een rivieroeverwal

Jonathan Huizer, RAAP

In de Rijn-Maasdelta zijn met specialistisch geologisch onderzoek goed bewaarde en afgedekte landschappen uit de periode 6000 tot 4000 voor Chr. in kaart gebracht. Met archeologisch onderzoek zijn enkele vindplaatsen op rivieroeverwallen uit het meso- en neolithicum ontdekt. Twee vindplaatsen liggen in woningbouwlocatie Gouda-Westergouwe. Hier wordt een stand van zaken gepresenteerd over het uitgevoerde en nog uit te voeren onderzoek.

Twee neolithische vindplaatsen langs een restgeul in Angeren

Judith van der Leije, Archol

In het kader van de verlenging van de A15 zijn in Angeren (Gelderland) twee neolithische vindplaatsen opgegraven. Deze lagen op een oever en kronkelwaardrug aan weerszijden van een brede restgeul en waren voor langere tijd in gebruik. De voorlopige resultaten van de onderzoeken worden gepresenteerd.

Revealing Early Neolithic Life: Grain, Bread and Apples from Tiel Medel-De Roeskamp

Lucy Kubiak-Martens, BIAX Consult

De opgraving van de vroeg-neolithische Swifterbantcultuur vindplaats bij Tiel-Medel in 2017 heeft verrassende resultaten opgeleverd. In deze bijdrage worden de nieuwe inzichten gedeeld met betrekking tot de introductie van graan, de teelt en de bereiding van voedsel op basis van graan. Daarnaast is er een verscheidenheid aan eetbare wilde planten. Wilde appels zijn op zo’n uitgebreide schaal verzameld, dat het de suggestie wekt dat de appelbomen zijn verzorgd.

Deze lezing is in het Engels.